Kościół i Szpital Bożego Ciała
Gdańsk 02.03.2014
Panorama kościoła z zewnątrz.
Panorama wnętrza kościoła.
Kościół Bożego Ciała.
Kościół pw. Bożego Ciała położony jest tuż pod stokami Góry Gradowej, przy ulicy 3 Maja.
Przyjmuje się, że założenie kościelno-szpitalne pod wezwaniem Bożego Ciała (Heilige Leichnam Kirche / Hospital) powstało w 1350 r. Pierwsza wzmianka o szpitalu pochodzi jednak z roku 1380 a o kościele z 1385. Pierwsza pewna informacja źródłowa dotycząca szpitala z kaplicą pochodzi z 1395 r.
Uwagę zwraca niezwykle bogate wyposażenie świątyni min. drewniana zewnętrzna ambona,skierowana ku cmentarzowi, która powstała w XVIII wieku na pamiątkę kaznodziei Jakuba Hegge, głoszącego pierwsze luterańskie kazania w latach 20-tych XVI. Warto podkreślić również liczne wizerunki herbu Gdańska, obecne w różnych miejscach świątyni – kościół tak jak i szpital był na utrzymaniu miasta (kaplica/kościół pozostawał w zależności filialnej od parafii mariackiej na Głównym Mieście) i w ten sposób refundował magistratowi zaangażowanie materialne. Centralnym elementem świątyni jest barokowy ołtarz z kopią obrazu św. Rodziny Rafaella, z kurdybanami w antependium, obraz Andrzeja Stecha z 1696 przedstawiający Chrystusa Ukrzyżowanego, cenne malowidło na płótnie – Sąd Ostateczny – zdobiące sufit, a także ozdoby z ambony zewnętrznej zdjęte na czas remontu – drewniane figurki apostołów, pelikana symbolizującego Chrystusa, który znajdował się nad baldachimem ambony.
Kompleks był niszczony lub płonął co najmniej trzykrotnie. Sprzyjało temu położenie poza obrębem miejskich fortyfikacji. Wydarzeniom tym odpowiadały kolejne odbudowy i rozbudowy zarówno samego kościoła, jak i towarzyszących mu zabudowań szpitalnych. Najstarszą zachowaną częścią całego założenia szpitalnego jest gotycka kaplica szpitalna. Zlokalizowana była znacznie bardziej centralnie niż obecnie względem prostokątnej posesji szpitala, która obejmowała również znaczą część szerokości jezdni obecnego ciągu ul. 3 Maja. Miała zapewne gotyckie sklepienia, których nie odbudowano po zniszczeniu w końcu XVI w.
Kościół Bożego Ciała był pierwszym w Gdańsku kościołem ewangelickim (1557), a przylegający do niego cmentarz (obecnie teren Cmentarza Nieistniejących Cmentarzy) był miejscem wygłaszania jednych z pierwszych luterańskich kazań w Mieście.
W latach 1688-89 Bartel Ranisch dobudował po północnej stronie korpusu prostopadłą, barokową nawę. Wkrótce potem powstały także dwa domy ze szczytami dobudowane do zachodniej ściany kościoła. Pod barokową nawą znajduje się krypta dostępna przez zejście przy jej zachodniej ścianie. W krypcie znajdują się obecnie trumny osób pochowanych w XVIII w.
Galeria [ zdjecia/ruiny/bozego_ciala/kosciol ]
[1] Dsc_1851.jpg
Opis: Kościół Bożego Ciała. Dziwne, czemu nie ma nowszej, szklanej tabliczki informacyjnej, że to zaby.. >>jeszcze67>>
[9] Dsc_1917.jpg
Opis: Kościół Bożego Ciała w Gdańsku. Ławki z zaskakująco wysokimi numerami. 02.03.2014
[12] Dsc_1924.jpg
Opis: Kościół Bożego Ciała w Gdańsku. Na suficie wbrew pozorom znajduje się nie fresk, ale rozciągni.. >>jeszcze35>>
[14] dsc_2220-dsc_2221.jpg
Opis: Cmentarz nieistniejących cmentarzy w pobliżu Kościoła Bożego Ciała w Gdańsku. 02.03.2014
plikow: 16
Szpital Bożego Ciała. Ruiny
Panorama południowej ściany budynku.
Założenie szpitalne składało się początkowo z ok. 30 niewielkich budynków położonych wzdłuż boków prostokątnej posesji. Towarzyszyły im budynki gospodarcze. W ciągu kolejnych wieków, aż po wiek XVIII, budynki szpitalne ulegały stopniowym przekształceniom związanym zarówno z koniecznością odbudowy po zniszczeniach wojennych i pożarach, jak i z potrzebami modernizacyjnymi. W 1860 r. dokonano gruntownej przebudowy całości założenia.
Lokalizacja szpitala w pewnym oddaleniu od miejskiej zabudowy wiązała się z jego funkcją "szpitala zakaźnego", okresowo także leprozorium. Od końca XVI w. aż po wiek XIX postępowała stopniowo zmiana funkcji szpitalnej, na opiekuńczą, by doprowadzić do przekształcenia szpitala w przytułek, a w końcu w dom starców.
Należy założyć, że kompleksowi szpitalnemu towarzyszył od samego początku cmentarz, zlokalizowany po jego południowej stronie, z czasem rozrastający się w stronę stoku Góry Gradowej.
Zespół szpitala Bożego Ciała / kościół p.w. Bożego Ciała, plebania, 4 domy mieszkalne, teren dawnego cmentarza szpitalnego został wpisany do rejestru zabytków pod numerem 65
Galeria [ zdjecia/ruiny/bozego_ciala/szpital ]
plikow: 8
Linki / Źródła opisów.
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Parafia_Bo%C5%BCego_Cia%C5%82a_w_Gda%C5%84sku_%28polskokatolicka%29
- http://ibedeker.pl/obiekty/kosciol-i-szpital-bozego-ciala/#ixzz2uoYJI1lo
- http://knovak.attu.pl/kurs25.html
- http://www.encyklopediagdanska.pl/index.php?title=KO%C5%9ACI%C3%93%C5%81_BO%C5%BBEGO_CIA%C5%81A_%28przy_ob._ul._3_Maja%29
Komentarze
Dodaj komentarz: [podstrona: zdj_ruiny55]
Użytkowniku, pamietaj, że w internecie nie jesteś anonimowy.
Ponosisz pełną odpowiedzialność za treści zamieszczane w swoich komentarzach.
Jeśli zauważyłeś, że któraś z opinii łamie prawo lub dobre obyczaje
[powiadom mnie o tym]
Usuwam przypadki nadużyć, umieszczania reklam, linków do stron www, wulgaryzmów lub treści naruszających prawo.
ilość komentarzy: 0
^ ^ Do góry - hop! ^ ^