Schron hrabiny Łosiowej w skarpie na Kamiennej Górze w Gdyni.
21.10.2018

Galeria [ zdjecia/ruiny/losiowka_gdynia_2018 ]
plikow: 48
Video
powyżej: Plik:[ 21-10-2018_losiowka.mp4 ]
Opis:Schron hrabiny Łoś w Gdyni 21.10.2018
Galeria [ zdjecia/ruiny/losiowka_gdynia_2018/okolica ]
plikow: 7
Jedną z najładniejszych i najlepiej usytuowanych gdyńskich rezydencji jest bez wątpienia modernistyczna willa przy ul. Korzeniowskiego 7. Wybudowano ją w 1936 roku dla jednej z najbogatszych mieszkanek "miasta z morza", czyli hrabiny Magdaleny Łoś. To dlatego nieruchomość przy ulicy Korzeniowskiego 7, nazwano z czasem "Łosiówką".
- Moja ciocia była właścicielką trzech nieruchomości na Kamiennej Górze - opowiada mieszkający w Lublinie Marek Łoś, członek rodziny hrabiny Magdaleny. - Mieszkała w rezydencji przy obecnej ul. Korzeniowskiego 12, "Starym Dworze", która przestała istnieć po 1980 roku. Jej była także posesja pod adresem Korzeniowskiego 7a. "Łosiówkę" zbudowała zaś z myślą o wynajmie.
Willa hrabiny przy Korzeniowskiego 7 to prawdziwa perełka funkcjonalizmu kubicznego. Niezwykle czysta w formie. Idealnie geometryczna. Uzupełniona ceramicznymi podkreśleniami, zwraca uwagę charakterystyczną pergolą i podcieniowym wejściem oraz idealnie wkomponowanym w całość ogrodzeniem. Nie zabrakło tu też garażu. Twórcy willi, znani polscy architekci Zbigniew Kupiec i Tadeusz Kossak, tworząc dla hrabiny to arcydzieło, wzorowali się na wrightowskich "domach z prerii". To dlatego podobne budynki można zobaczyć jeszcze tylko na amerykańskich zdjęciach i filmach z lat 30. i 40. XX wieku.
Maria Magdalena Budny, urodziła się 28 maja 1906 roku w Jastkowie, w powiecie lubelskim, , jako trzecie dziecko Nikodema Piotra Budnego i jego żony Natalii Marii z Popławskich Budnowej. 26 kwietnia 1930 roku poślubiła w Warszawie Andrzeja Jana Łosia, herbu Dąbrowa, m.in. dowódcę trałowca ORP "Jaskółka" i okrętu podwodnego ORP "Ryś".
Wcześniej, jako porucznik, Andrzej Łoś walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W bitwie pod Chodorowem odniósł ciężkie rany, bolszewicy okrutnie pocięli go szablami.
Hrabina Łosiowa ostatecznie przeniosła się do Gdyni w 1934 roku, po śmierci ojca. W tym samym roku też kazała wybudować "Łosiówkę".
Pod koniec roku 1938 roku jasnym było, że wojna z Niemcami jest nieunikniona. W tej sytuacji naród ogłaszał kolejne zbiórki pieniędzy na dozbrojenie wojska. Gazeciarze kupowali CKM-y, a urzędnicy armaty przeciwlotnicze.
Rok 1939 przyniósł Andrzejowi Łosiowi awans na komandora podporucznika. Rozpoczął służbę jako szef Służby Broni Podwodnej w Komendzie Portu Wojennego Gdynia-Oksywie. Hrabina Magdalena zaś... na zboczu rezydencji kazała zbudować nowoczesny, gazoszczelny schron. Nie dla wojska, lecz dla siebie.
Budowę schronu w skarpie powierzyła inżynierowi górnictwa z Krakowa. Obiekt powstał w technologii górniczej. Ukończono go w momencie aneksji Czech przez III Rzeszę, w marcu 1939 roku.
Schron był naprawdę bezpieczny, gdyż tkwił głęboko w zboczu góry. Miał dwa wejścia. Komorę schronową przeznaczono dla kilkunastu osób. Wyposażono ją tak, aby przebywające tu osoby mogły korzystać z pewnego rodzaju komfortu. Obiekt dysponował niezależnym ogrzewaniem i latryną. Sześciometrowa komora schronowa ma betonową podłogę, na której pierwotnie ułożono deski. Do dziś we wnętrzu zachowały się ślady po mocowaniu prycz dla dziewięciu osób.
- Gdy wybuchła wojna, hrabiny prawdopodobnie nie było już w Gdyni - opowiada Marek Łoś. - Wyjechała do Lublina, po drodze zabierając rodzinę siostry męża. Wśród uciekających był także Adam Boniecki, późniejszy ksiądz i redaktor naczelny "Tygodnika Powszechnego". Hrabina podróżowała swoim samochodem marki Steyer, który sama prowadziła. Pomimo zagrożenia sowieckiego udało się jej 19 września przejechać granicę węgierską koło Jeremcza (okolice Kołomyi). Następnie przez Jugosławię dotarła do Włoch.
O wojennych losach komandora Łosia i ważnym epizodzie w jego życiu, w którym niebagatelną rolę odegrała hrabina Magdalena Łosiowa możesz przeczytać w artykule Michała Lipki.
W maju 1940 roku, małżeństwo Łosiów odpłynęło z Anglii do Brazylii. Andrzej Łoś został właścicielem fabryki w Sao Paolo. Po wojnie nie wrócili już do Polski. Nie mieli dzieci. Komandor Łoś umarł w 1960 roku. Hrabina Magdalena zakończyła życie w Kurytybie, 15 września 1987 roku.
Co stało się z willą przy Korzeniowskiego 7? Spodobała się gestapowcom, którzy zajmowali "Łosiówkę" podczas okupacji. Samego schronu używano podczas walk o Gdynię w 1945 roku. Po wojnie w rezydencji zainstalowała się Służba Bezpieczeństwa, której funkcjonariusze w podziemiach budynku katowali tych, którzy w różny sposób mieli "narazić się" nowej władzy. Do dziś żyją świadkowie pamiętający straszne sceny z piwnic budynku.
Obecnie w przebudowanej nieco w wewnątrz willi mieści się Wojskowy Sąd Garnizonowy. W niezłym stanie przetrwał także schron w skarpie u podnóża willi.
autor: Marek Gotard
Linki
- https://historia.trojmiasto.pl/Hrabina-schodzi-do-schronu-Niezwykla-historia-Losiowki-n57888.html
Najbliższe obiekty - KRÓ-LINK :)
Klify nadbrzeżne w Gdyni Orłowie [LINK]
Poniemiecki zbiornik wody dla Kriegsmarine - Gdynia ul. Bosmańska [LINK]
Komentarze
Dodaj komentarz: [podstrona: zdj_ruiny92]
Użytkowniku, pamietaj, że w internecie nie jesteś anonimowy.
Ponosisz pełną odpowiedzialność za treści zamieszczane w swoich komentarzach.
Jeśli zauważyłeś, że któraś z opinii łamie prawo lub dobre obyczaje
[powiadom mnie o tym]
Usuwam przypadki nadużyć, umieszczania reklam, linków do stron www, wulgaryzmów lub treści naruszających prawo.
ilość komentarzy: 0
^ ^ Do góry - hop! ^ ^